Solunum Tipleri

Solunum, tüm canlıların enerji ihtiyaçlarını karşılamak için havandan oksijen alarak vücuda zarar veren karbondioksidi dışarıya geri vermesi olayına verilen addır. Tüm canlılar genel ihtiyaç olan yemek yemek su içmek gibi vücuduna aldıkları besinleri enerjiye çevirmek zorundadırlar ve bu da ancak solunum yolu ile yapılmaktadır. Solunum yapmalarındaki gerekliliğin en önemli sebebi ise yaşamsal fonksiyonlarını sürdürebilmeleri için çok gerekli bir durumdur. Vücuda alınan besinler sindirim sistemi yolu ile kana geçerler. Hücrelerdeki bu besinlerin yakılması solunum yolu ile olmaktadır ancak bu solunum olayını gerçekleştiren önemli organlar da bulunmaktadır. Solunum olayını gerçekleştiren organlara genel bir isim olarak solunum sistemi denilmektedir. Solunum olayını yapmamızı sağlayan organlarımız burun, yutak, gırtlak, soluk borusu, broş ve broşcuk ve akciğerdir. Tüm bu organlar vücudumuz için gerekli olan enerji için solunum olayını gerçekleştirerek yaşamsal fonksiyonlarımız için gerekli işlemleri yani solunum olayını yapmaktadır. Solunum olayının gerçekleşmesinde tüm bu organlar ayrı ayrı görevlerde yer almakta ve solunum olayının düzenli bir şekilde olmasına yardımcı olmaktadırlar.

İç solunum; solunum olayının oluşmasında olan hücrelerin içine alınan oksijenin dışarıya karbondioksit olarak aktarılması ile olan alışveriş olayına verilen addır. Diğer adı ile biyolojik yanma adı verilen bu durum organizmalardaki asıl gerçekleşmiş olan solunum olayını gerçekleştirirler. Yaşamsal fonksiyonlarımız için gerekli olan enerji ihtiyacıdır ve bu enerji ihtiyacını karşılayan ise iç solunum adını verdiğimiz solunum çeşididir. Solunum yaparak hücremize aldığımız enerji yüklü bileşkelerin özellikle karbonhidrat ve yağların biyolojik yanma adını verdiğimiz olay ile yüklü olduğu enerjinin yaşam olayları için serbest bir hale sokulmasındaki asıl işlevli olan konum iç solunum olayının olmasıdır.

Dış solunum; bu solunum türünde ise akciğer organımız ile havadan almış olduğumuz oksijenin kana verilmesi ve kandaki karbondioksidin yine akciğer yolu dışarı atılmasına verilen addır. Akciğerlerimizdeki basınç sayesinde ağız yolu ile almış olduğumuz hava akciğerlerimize kadar gitmektedir. Akciğerler bu temiz oksijeni içine doldurduktan sonra yine aynı yol ile basınç uygulayarak karbondioksit adı verilen enerjiyi dışarı atmaktadır. Bu solunum çeşidine dış solunum adı verilmesinin sebebi de budur.

Görüldüğü üzere iki tip solunum yolu vardır ve her ikiside solunum olayının yani yaşamsal fonksiyonumuz için gerekli olan en önemli olayı gerçekleştirmektedir. Solunum olayı her iki yol ile meydana gelmektedir. Ancak bu olayların aşamaları bulunmaktadır. Öncelikle solunum yolu ile dışarıdan almış olduğumuz temiz oksijen önce göğüs kafesini genişletir ve bunun sonucunda diyafram düzleşir. Bu almış olduğumuz temiz hava akciğerlere ulaşır ve akciğerlere hava girerek bir genişleme meydana gelir. Daha sonra vermiş olduğumuz havayı karbondioksit olarak dışarıya çıkartırız ve bununla beraber göğüs kafesimiz de daralma meydana gelir. Daha sonra diyafram bir kubbe halini alarak akciğerimizdeki hava dışarıya baskı sonucunda dışarıya çıkar ve akciğerimizde daralma meydana gelir. Omurilik soğanı ve beyindeki solunum merkezleri solunum alıp verme hızını düzenlemede etkin rol oynamaktadır. Solunum hızını bazı durumlar ve faktörler etkileyerek yavaşlığını ve hızını değiştirebilir. Akciğerler de bulunan basıncın azlığı ya da çokluğu, kaburga kaslarında meydana gelen kasılmalar ve gevşemeler, solunum merkezine gönderilmiş olan uyarılar ya da diyaframda meydana gelen kasılmalar ve gevşemeler alıp verdiğimiz solunum hızını etkiler. Ayrıca yapılmış olan egzersizler, heyecan, korku, sevinç, ağır bir yük taşıma, çok hızlı yürüme ya da koşma gibi fiiller ya da duygularda solunum olayındaki nefes alıp verme hızını çok fazla etkilemektedir.