Kușlardaki solunum sistemi, kandaki karbondioksitin oksijen ile değiştirilmesini sağlayan temel mekanizmadır. Bu sistem, burun ve ağız yoluyla dışarıdan alınan havanın sırasıyla gırtlak ve soluk borusundan geçip akciğerlere ulaşmasını içerir. Akciğerlerde, bronşçuklardan alveollere doğru ilerleyen hava burada oksijen-karbondioksit değişimini gerçekleştirir. Alveollerin iç kısmının nemli olması, bu işlemi oldukça kolaylaştırır. Alveollerden kana geçen oksijen, hücrelere taşınarak enerji üretimi için kullanılır. Karbondioksit ise tekrar alveollere gelir ve buradan dışarı atılır.

Kușlar ve kara canlılarının solunum sistemleri birbirinden tamamen farklıdır. Kușların oksijen ihtiyacı kara canlılarına göre çok daha fazladır. Bir kara canlısının akciğeri, kușların ihtiyacı olan oksijeni yeterince sağlayamaz. Bu nedenle, kușların akciğerleri farklı bir sistemle çalışır. Kara canlılarının akciğerleri "çift yönlü" bir sisteme sahiptir: Nefes alma sırasında, hava akciğerdeki kanallar boyunca ilerleyerek küçük hava keseciklerinde son bulur. Oksijen-karbondioksit değişimi burada gerçekleşir. Ancak daha sonra, kullanılan hava ters yönde hareket eder ve geldiği yolu izleyerek akciğerlerden dışarı atılır. Ana bronş da bu dışarı atılma işlemine yardımcı olur.

Kușların anatomi ve fizyolojisi, ataları kabul edilen sürüngenlerden çok farklıdır. Kuș akciğerleri, kara canlılarına göre ters bir biçimde işler. Kara canlıları havayı aynı nefes borusundan alır ve aynı yerden verirken, kușlarda hava akciğere ön taraftan girer ve arka taraftan dışarı atılır. Uçuş sırasında yüksek miktarda oksijene ihtiyaç duyan kușlar için bu sistem oldukça önemlidir. Kușların akciğerlerinde hava "tek yönlü" olarak ilerler. Akciğerlerin giriş ve çıkış kanalları birbirinden tamamen farklıdır ve hava sürekli olarak aynı yönde akar. Böylece kușlar, havadaki oksijeni maksimum düzeyde alabilir ve yüksek enerji ihtiyacını karşılayabilir.

HRDuncker, kușlardaki solunum sisteminin eşsizliğini şu şekilde açıklar:

"Kușlarda ana bronş, akciğer dokusunu oluşturan tüplere ayrışır. Parabronși olarak adlandırılan bu tüpler, sonunda tekrar bir araya gelerek havanın akciğerler boyunca tek bir yönde sürekli akımını sağlar. Kușlardaki akciğerlerin genel yapısı ve genel olarak solunum sisteminin çalışması tamamen kendine özgüdür. Bu 'avien' sistem başka hiçbir omurgalı akciğerinde bulunmamaktadır. Bu sistem tüm kuș türlerinde aynıdır."

Ünlü biyokimyacı M. Denton ise kuș akciğerlerinin evrimsel sürecini şu şekilde ele alır:

"Kuș akciğerlerinin çevresinde hava kesecikleri bulunur. Hava, önce bu keseciklerde toplanır ve ardından düzenli olarak akciğerlere depolanır. Solunum sisteminin bu evrim süresince hiç aksamadan çalışması, organizmanın hayatını sürdürmesi için gereklidir. En küçük bir aksaklık ölümle sonuçlanabilir."

Akciğeri faal olmayan bir canlı, birkaç dakikadan fazla yaşamını sürdüremez. Kuș akciğerlerinin bu muhteșem yapısı, uçuş için gerekli olan fazla miktarda oksijen ihtiyacını karşılamaya yöneliktir. Bu mükemmel işleyiş, tesadüfen oluşamayacak kadar karmaşıktır ve kușların solunum sisteminin yaratıcılığının mükemmelliğini gösterir.