Solunum

Solunum, organik bileşiklerdeki (protein yağ ve karbonhidrat) depolanmış kimyasal bağ enerjisinin açığa çıkarılarak metabolik enerjiye yani ATP' ye dönüştürülmesine denir. Solunum hücrenin içerisinde gerçekleşen ve enerji üretilen bir olaydır. Bütün hücreler kendi metabolizmalarını gerçekleştirmek için metabolik enerjilerini üretmek zorundadır. Solunum olayında hücrede ATP (metabolik enerji), ısı, organik maddeler ve inorganik maddeler oluşur.

Birincisi oksijen kullanarak yıkılırsa buna oksijenli solunum denir. İkincisi ise oksijen kullanılmadan yıkılır ise buna da oksijensiz solunum denir. Oksijensiz solunum organik bileşiklerin oksijen kullanmadan daha küçük organik bileşiklere parçalanması ile enerji üretilmesi olayına denir. Oksijensiz solunumun diğer adı anaerobik solunum yada fermantasyondur. Oksijensiz solunum reaksiyon sonucunda oluşan son ürüne göre adlandırılır. Örneğin; son ürün laktik asit ise laktik asit fermantasyonu etil alkol ise etil alkol fermantasyonu gibi.

Oksijensiz solunum ikiye ayrılır.

Bunlar etil alkol fermantasyonu ( alkolik fermantasyon) ve laktik asit fermantasyonudur. Etil alkol fermantasyonu bitki, bakteri ve mantar türlerinin bazılarının kullandığı enerji elde etme yoludur. Örneğin; hamurun mayalanması ve üzüm suyunun şaraba dönüşmesi gibi. Laktik asit fermantasyonu ise çizgili kas hücrelerinde ve oksijen yetersizliğinde meydana gelir. Laktik asit fermantasyonu bazı bakteriler tarafından gerçekleştirilir. Örneğin; sütün yoğurda dönüşmesi gibi. Oksijenli solunum ise besin maddelerinin oksijen varlığında birbirini izleyen reaksiyonlar ile karbondioksit ve suya kadar parçalanması sonucunda enerji elde edilmesidir. Oksijenli solunumun diğer adı ise aerobik solunumdur. Oksijenli solunum iki aşamada gerçekleşir. Birincisi sitoplazmada gerçekleşen reaksiyonlar, ikincisi ise mitokondride gerçekleşen reaksiyonlardır.

Oksijenli solunum ve oksijensiz solunumu karşılaştırırsak oksijensiz solunum bazı canlılarda görülür. Oksijenli solunumda ise bazı bakterilerde, bir hücreli canlıları çoğunda ve çok hücreli canlılarda görülür. Oksijensiz solunum sitoplazmada gerçekleşir. Oksijenli solunum ise bir kısmı sitoplazmada bir kısmı ise mitokondride gerçekleşir. Oksijensiz solunum da bir molekül glikozdan net İKİ metabolik enerji kazanılır. Oksijenli solunum da ise bir molekül glikozdan net otuz sekiz metabolik enerji kazanılır.