Solunum Yolu İlaçları Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?
24 Temmuz 2024

Solunum Yolu İlaçları Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Solunum Yolu İlaçları

İnsanlar yaşamları boyunca çeşitli hastalıklara yakalanmaktadır. Bu rahatsızlıklardan öksürük, burun akıntısı, hapşırık, göğüste hırıltı ve hışırtı, nefes alıp vermede zorluk gibi belirtilerle hekime başvururuz. Bu tür rahatsızlıklara tıp dilinde solunum yolu hastalıkları adı verilmektedir. Solunum yolu rahatsızlıkları için başvurduğumuz hekimler, teşhislerini koyduktan sonra tedavi amacıyla hastalara önerdikleri ilaçlara "solunum yolu ilaçları" denmektedir. Solunum yolu ilaçları dört ana gruba ayrılır:

  • Ekspektoran ilaçlar (Balgam söktürücüler)
  • Antitüsif ilaçlar (Öksürük kesiciler)
  • Bronkodilatörler (Bronş genişleticiler)
  • Mast hücresi stabilizatörleri (Histamin ve diğer otokoidlerin salınmasını inhibe edenler)

Ekspektoran İlaçlar

Ekspektoran ilaçlar, solunum yollarında biriken balgamı sulandırarak yapışkanlığını azaltır. Öksürük ile balgamın dışarı atılmasını kolaylaştırdıkları için balgam söktürücüler olarak isimlendirilirler. Ekspektoran ilaç kullanırken bol su veya sıvı içecekler tüketilmesi, bronş salgısını artırarak ilacın etkili olmasını sağlar. Ekspektoranlar dört gruba ayrılır:

  • İpeka: İçinde bulunan aktif maddelerden dolayı düşük dozlarda ekspektoran, yüksek dozlarda kusturucu etki gösterir. İpeka, mide mukozasında tahrişe yol açarak refleks yolla bronş bezlerinin salgısını artırır.
  • Tuz ekspektoranlar: Mide mukozasında tahrişe yol açarak refleks ve direkt etkileriyle bronş mukoza bezlerinin salgılarının artmasını sağlar.
  • Bromheksin klorür (Bromeksin): Bronş salgısını çoğaltarak salgının yapışkanlığını azaltır.
  • Mukolitikler: Mukus içindeki mukoproteinlerin kimyasal yapısını bozarak balgamı akışkanlaştıran ilaçlardır.

Antitüsif İlaçlar

Antitüsif ilaçlar, öksürük merkezini inhibe ederek, spazmolitik etki neticesinde akciğerlerdeki öksürük reseptörlerinin duyarlılığını azaltarak veya periferik etkileriyle akciğer ve diğer bölgelerdeki sinir uçlarını deprese ederek etkili olur. Antitüsif ilaçlar iki gruba ayrılır:

  • Opioidler: Afyon bitkisinden elde edilen kodein, morfin ve nebati ilaçların sentetik türevleri opioid olarak adlandırılır. Opioidler, merkez sinir sistemindeki öksürük merkezini inhibe ederek antitüsif etki oluşturur.
  • Periferik etkili antitüsif ilaçlar: Spazmolitik etkileriyle solunum yolu organlarındaki öksürük reseptörlerinin duyarlılığını azaltarak etkili olur.

Bronkodilatörler

Bronkodilatörler, bronşioller ve bronşlardaki düz kasların gevşemesini sağlayarak solunum yollarını genişletip hava akışını kolaylaştıran ilaçlardır. Bronşioller ve bronşlardaki düz kasların tonusu, normal koşullarda sempatik sinirlerin genişletici etkisi ile parasempatik sinirlerdeki daraltıcı etkisi arasındaki dengeye bağlıdır. Bronkodilatörler, astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi durumlarda yaygın olarak kullanılır.

Mast Hücresi Stabilizatörleri

Mast hücresi stabilizatörleri, solunum sisteminde yer alan mast hücrelerinin membranlarını stabilize ederek histamin ve diğer otokoidlerin ortaya çıkmasını inhibe eder. Bu ilaçlar, astım krizlerinin önlenmesinde profilaktik olarak kullanılır. Ancak, akut astım krizi esnasında yarar sağlamazlar. Mast hücresi stabilizatörleri, özellikle alerjik astım tedavisinde önemlidir.

Solunum yolu ilaçları, hastaların yaşam kalitesini artırmak ve solunum yolu hastalıklarının semptomlarını hafifletmek için önemli bir rol oynar. Bu ilaçlar, doğru tanı ve uygun tedavi planı ile birlikte kullanıldığında hastaların iyileşme sürecine önemli katkıda bulunur.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Önay

24 Temmuz 2024 Çarşamba

Solunum yolu ilaçlarının çeşitli rahatsızlıklar için kullanıldığını biliyorum ama öksürük ve balgam problemim için ekspektoranların daha etkili olup olmadığını merak ediyorum. Özellikle mukolitiklerin balgamı akışkanlaştırdığından bahsedilmiş, bu ilaçları kullanırken nelere dikkat etmeliyiz?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Önay,

Ekspektoranlar ve mukolitikler, öksürük ve balgam problemlerinde sıkça kullanılan ilaç gruplarıdır. Ekspektoranlar, balgamı daha kolay çıkartmanıza yardımcı olurken, mukolitikler balgamın yapısını değiştirerek onu daha akışkan hale getirir ve öksürerek çıkartmanızı kolaylaştırır.

Bu ilaçları kullanırken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var:
1. Doktorunuzun önerdiği dozda ve sıklıkta kullanmaya özen gösterin.
2. Mukolitik ilaçlar kullanırken bol su içmek, ilacın etkisini artırabilir.
3. Eğer herhangi bir yan etki görürseniz, derhal doktorunuza başvurmalısınız.
4. Kronik bir rahatsızlığınız veya başka ilaçlar kullanıyorsanız, bu durumu doktorunuzla paylaşın.

Sağlıklı günler dilerim.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Solunum Enfeksiyonu Nedenleri?

Solunum Enfeksiyonu Nedenleri?

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Solunum Denklemi

Solunum Denklemi

Suni Solunum Türleri ve Özellikleri

Suni Solunum Türleri ve Özellikleri

Solunum İzolasyonu İzolasyon Kategorileri

Solunum İzolasyonu İzolasyon Kategorileri

Oksijensiz Solunum Denklemi

Oksijensiz Solunum Denklemi

Solunum Sayısı Nedir?

Solunum Sayısı Nedir?

Güncel

Balıklar Nasıl Solunum Yapar?

Balıklar Nasıl Solunum Yapar?

Güncel

Solunum Sistemi Fizyolojisi Nedir?

Solunum Sistemi Fizyolojisi Nedir?

Güncel

Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu

Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu

Solunum Cihazı Fiyatları

Solunum Cihazı Fiyatları

Hırıltılı Solunum Sebepleri

Hırıltılı Solunum Sebepleri

Hücresel Solunum Nedir?

Hücresel Solunum Nedir?

Solunum ve Fotosentez

Solunum ve Fotosentez

Solunum Türleri ve Özellikleri

Solunum Türleri ve Özellikleri

Bebeklerde Solunum Yolu Tıkanması

Bebeklerde Solunum Yolu Tıkanması